Syrië: nog steeds niet veilig
De oorlog in Syrië - hoe zat het ook alweer?
- Veel Syriërs zijn gevlucht vanwege de burgeroorlog. Syrië was lange tijd verdeeld in gebieden onder controle van Assad, de Koerden, rebellengroep HTS en gewapende groepen met steun van Turkije. Inmiddels is het regime van Assad gevallen en is er nog veel onzekerheid over de toekomst van Syrië.
- De meeste vluchtelingen uit Syrië ontvluchtten het onderdrukkende regime van Assad. Dat maakte zich schuldig aan mensenrechtenschendingen, zoals het mishandelen en willekeurig arresteren van (vermeende) tegenstanders. Ook heeft Assad gifgas gebruikt tegen de eigen bevolking.
- In Syrië gold onder Assad ook een dienstplicht voor mannen. Zij liepen daardoor het risico dat ze moesten meewerken aan oorlogsmisdrijven tegen burgers. Er was sprake van verschillende facties met eigen milities die elkaar bevochten en mensen ontvoerden.
Ongeveer 90 procent van de Syrische bevolking leeft in armoede. Bijna 17 miljoen mensen hebben humanitaire hulp nodig en 12 miljoen mensen lijden honger.
Wat is de huidige situatie in Syrië?
Update 12 juni 2025: Zes maanden na de val van Bashar Al Assad blijft de situatie in Syrië instabiel. Er is sprake van wisselend geweld en een humanitaire crisis. Na 13 jaar oorlog zijn veel huizen verwoest en is er een tekort aan voedsel, schoon water en elektriciteit. Ook scholen en ziekenhuizen zijn ernstig beschadigd.
De afgelopen maanden waren er hevige geweldsuitbarstingen, bijvoorbeeld tegen de alawitische minderheid. Ook is er nog altijd sprake van militair ingrijpen door Israël in het zuidwesten. Voor een beeld van de veiligheidssituatie kan deze interactieve kaart geraadpleegd worden.
Syriërs in Nederland
Er wonen in Nederland meer dan 150.000 mensen met een Syrische achtergrond. Veruit de meesten van hen kwamen in de afgelopen tien jaar naar Nederland als gevolg van de burgeroorlog.
Uit een langlopend onderzoek van het WODC blijkt dat veel Syriërs inmiddels goed geïntegreerd zijn, een vaste baan hebben en zich Nederlander voelen. Wel zijn er zorgen om gezondheid en financiën en voelen Syriërs zich vaak eenzaam.
Syrië veilig? Die conclusie komt te vroeg
Minister Van Weel stelt dat er weer besloten kan worden over nieuwe en lopende asielaanvragen van Syriërs. Wij vinden dat te vroeg. De situatie in Syrië is nog steeds onveilig en instabiel.
In delen van het land loopt de spanning op, zoals in de Koerdische regio’s en het zuiden, waar veel Druzen wonen. Het geweld verschilt per gebied en verandert van week tot week. De humanitaire situatie is bovendien zeer slecht. Na 13 jaar oorlog zijn veel huizen verwoest. Ook scholen, ziekenhuizen, wegen en water- en stroomvoorzieningen zijn beschadigd. 90% van de bevolking leeft onder de armoedegrens. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) moet daarom voldoende tijd nemen om elke aanvraag zorgvuldig te beoordelen. Alleen zo voorkomen we dat mensen terug moeten naar een gevaarlijke situatie.
Voor sommige groepen kan wat ons betreft wél sneller besloten worden, zoals voor LHBTIQ+ personen, afvalligen of Alawieten. Zij lopen aantoonbaar gevaar.
Gedwongen terugkeer naar Syrië is wat ons betreft uitgesloten. Wij begeleiden ook geen vrijwillige terugkeer. Als iemand toch via een andere organisatie terug wil, moet dat veilig gebeuren – met goede voorbereiding én toekomstperspectief.
Een kind ben ik allang niet meer. Ik groeide op met oorlog, angst voor de dood en het idee dat ik ergens heen moest om veilig te zijn.
Het verhaal van Mohammad
'Soms snap ik mijn klasgenoten niet. Als ze over games en vakanties praten verlies ik al snel mijn aandacht. Een kind ben ik allang niet meer. Ik groeide op met oorlog, angst voor de dood en het idee dat ik ergens heen moest om veilig te zijn. Ik ontsnapte gevaar om er verderop weer in te belanden, maar nam die verantwoordelijkheid om mijzelf en de rest van mijn familie te redden.'
Cijfers over vluchtelingen uit Syrië
- Sinds het uitbreken van de oorlog moest al meer dan de helft van alle Syriërs gedwongen vluchten. Ruim 7,2 miljoen van hen zijn op de vlucht binnen eigen landsgrenzen. (Bron: UNHCR)
- Wereldwijd zoeken ruim 5 miljoen Syriërs veiligheid in een ander land. Meer dan de helft van hen verblijft in buurland Turkije. (Bron: UNHCR)
- In heel Europa werden in 2024 147.965 eerste asielaanvragen door Syriërs ingediend. Zij zijn daarmee de grootste groep asielzoekers (17%). (Bron: Eurostat)
- In 2024 vragen 20.238 Syriërs asiel aan in Nederland. Hier vallen ook de asielaanvragen van nareizigers onder. (bron: UNHCR)
- Op 1 januari 2024 wonen er 165.557 mensen met een Syrische achtergrond in Nederland. (bron: CBS)