Werken aan draagvlak voor de opvang van vluchtelingen in jouw gemeente?

Gemeenten & Professionals, 2 mei 2025
Leestijd, 3 min.
Met het besluit tot het openen van een asielopvang in de gemeente ben je er niet. Dan begint het pas. Hoe zet je dat als gemeente goed neer? Hoe betrek je de omgeving? Movisie werkte in samenwerking met onder andere VluchtelingenWerk adviezen uit. Wij vulden die aan vanuit onze jarenlange kennis en ervaring. Lees hieronder verder.
placeholder
Download deze poster onderaan de pagina

Informeer tijdig en duidelijk 

Wil je in gesprek met je inwoners over opvang binnen de gemeente? Dan is ons eerste advies hen tijdig en duidelijk te informeren. Geef goed aan of en waarover inwoners kunnen meedenken. Bijvoorbeeld dat ze geen inspraak hebben op de komst van de opvang, maar wel kunnen meedenken over het betrekken van de omgeving en lokale initiatieven.  

Zorg dat inwoners op meerdere plekken (website, socials, brief) antwoorden op de meest gestelde vragen kunnen vinden. Informatie en inspiratie vind je onder andere op onze pagina's meest gestelde vragen

De Houten Hub gaat naast de wettelijke opvang van asielzoekers ook betaalbare woningen en een nieuw onderkomen voor drie maatschappelijke organisaties bieden. Organisaties die essentiële rol spelen bij de verbinding met de rest van Houten.  

In de communicatie is een centrale rol weggelegd voor de website met een participatieplatform. 

Bekijk het participatieplatform van Houten.

Wees eerlijk en transparant 

Het is belangrijk om eerlijk en transparant te communiceren over de mogelijke komst van asielopvang in je gemeente. Dit zorgt ervoor dat inwoners het gevoel krijgen dat het besluit op een eerlijke manier genomen is. 

Paul Smeulders, wethouder in Arnhem: ‘Duidelijk zijn waarover wel en niet kan worden meegepraat, maakt hét verschil voor het draagvlak voor de opvang van vluchtelingen.’ 

Lees meer over het goede voorbeeld van Arnhem

Luister naar je inwoners 

Laat de inwoners van je gemeente regelmatig input leveren en koppel terug wat er met die input wordt gedaan. Ook de bewoners van de opvang zijn inwoners en verdienen een gelijke behandeling en aandacht. Asielzoekers en vluchtelingen zijn geen willekeurige gasten. Ze zijn op zoek naar veiligheid en hebben het recht (gedurende hun asielprocedure en na statusverlening) op een opvangplek. 

In Hilversum vroegen ze al voor er sprake was van een opvanglocatie: "wat is er nodig voor asielopvang in de gemeente Hilversum? 

Lees meer over good practice Hilversum
placeholder

Heb het over mensen, waarden en normen 

Het is belangrijk om in je communicatie rekening te houden met het feit dat asielopvang over mensen gaat. Ga niet mee in negatieve framing. Geef bijvoorbeeld toekomstige bewoners van de opvang een platform om zich voor te stellen en hun verhaal te vertellen. 

In Deventer delen ze verhalen. Bijvoorbeeld het verhaal van Mohammad uit Syrië, een voormalige bokskampioen die hoopt op hereniging met zijn gezin.

Of deel de verhalen van vluchtelingen op onze website

Werk samen met inwoners 

Weerstand tegen asielopvang hangt vaak samen met breder maatschappelijk ongenoegen en een wantrouwen in de (lokale) overheid. Goede redenen om goed te luisteren, voor win-win situaties te gaan en aan te sluiten bij al bestaande burgerinitiatieven. 

placeholder

Bevorder duurzaam contact tussen gevestigde en nieuwe inwoners 

De kans op succes van sociaal contact tussen verschillende groepen wordt groter als zij op voet van gelijkheid een gemeenschappelijk doel nastreven of een gemeenschappelijke taak uitvoeren. Betrek bijvoorbeeld gevestigde en nieuwe inwoners als vrijwilliger.  

Spreek mensen aan op wat hen verbindt (passies, interesses, gedeelde initiatieven) in plaats van op verschillen.

In Utrecht bouwen ze aan communities van jonge starters en vluchtelingen. 

Laat je inspireren door dit artikel over Plan Einstein

Bied kansen voor participatie 

Iedereen heeft er baat bij als er veel aandacht is voor activeren en participeren. In de eerste plaats de bewoners van de opvang zelf. Naast een korte opvangperiode met zo min mogelijk verhuizingen, draagt vooral het deelnemen aan passende activiteiten bij aan hun welzijn. Denk aan professionele taalles of (vrijwilligers)werk.

Meedoen vanaf dag één helpt vluchtelingen en asielzoekers ook bij het integreren in de samenleving.  

VluchtelingenWerk verzamelde zeven ideeën voor gemeenten die in willen zetten op eigen regie en participatie vanaf dag één.

Lees wat je als gemeente kunt regelen

4x per jaar onze gemeente-nieuwsbrief ontvangen?

Hier op de webpagina's voor gemeenten delen we regelmatig interessante informatie. Wil je daar 4x per jaar actief aan worden herinnerd? Schrijf je dan in voor  de nieuwsbrief 'informatie en inspiratie voor gemeenten'.